Текст

Публикуется по изданию: Snorri Sturluson. Heimskringla. I / Bjami A?albjamarson

(?F. В. XXVI). 1941. Bis. 225–372.

VI. kap?tuli

2 Sigur?r h?t br??ir ?str??ar, sonr Eir?ks bj??askalla. Hann haf?i ?? lengi verit aflandi brot ok verit austr ? Gar?ar?ki me? Valdamar konungi. Haf?i Sigur?r ?ar met-na? mikinn. F?stisk ?str??r at fara ?annug til Sigur?ar, br??ur s?ns. Feklc H?kon gamli henni gott fgruneyti ok q11 g?? fgng. F?r hon me? kaupmgnnum ngkkurum.

?? haf?i hon verit tv? vetr me? H?koni gamla. ?l?fr var ?? ?revetr. En er ?au heldu austr ? hafit, ?? k?mu at ?eim v?kingar. ?at v?ru Eistr. Hert?ku ?eir b??i menn ok f?, en dr?pu suma, en sumum skiptu ?eir me? s?r til ?nau?ar. ?ar skil?isk ?l?fr vi? m??ur s?na, ok t?k vi? honum Klerk?n, eistneskr ma?r, ok ?eim ??r?lfi ok ?org?sli. Klerk?ni ??tti ??r?lfr gamall til ?r?ls, ??tti ok ekki forverk ? honum ok drap hann, en haf?i sveinana me? s?r ok seldi ?eim manni, er Klerkr h?t, ok t?k fyrir hafr einn vel g??an. Inn ?ri?i ma?r keypti ?l?f ok gaf fyrir vesl gott e?a slagning. S? h?t R??s, en kona hans h?t R?k?n, en sonr ?eira R?k?ni. ?ar var ?l?fr lengi ok vel haldinn, ok unni b?andi honum mikit. Ol?fr var sex vetr ? Eistlandi ? ?essi ?tleg?. (Bls. 230)

VII. kap?tuli

3 Sigur?r Eir?ksson kom til Eistlands ? sendifer? Valdamars konungs afH?lmgar?i, ok skyldi hann heimta ?ar ? landi skatta konungs. F?r Sigur?r r?kuliga me? marga menn ok mikit f?. Hann s? ? torgi svein, fr??an mj?k, ok skil?i, at s? myndi ?ar ?tlendr, ok spyrr hann at nafni ok ?tt sinni. Hann nefndi sik ?l?f, en Tryggva ?l?fsson f??ur sinn, en m??ur s?na ?str??i, d?ttur Eir?ks bj??askalla. ?? kanna?isk Sigur?r vi?, at sveinninn var systursonr hans. ?? spur?i Sigur?r svei-ninn, hv? hann v?ri ?ar kominn. Ol?fr sag?i honum alia atbur?i um sitt m?l. Si-gur?r ba? hann fylgja s?r til R??s b?anda. En er hann kom ?ar, ?? keypti hann sveinana b??a, ?l?f ok ?org?sl, ok haf?i me? s?r til H?lmgar?s ok l?t eklci uppv?st um ?tt ?l?fs, en helt hann vel. (Bls. 230–231)

VIII. kap?tuli

4 ?l?fr Tryggvason var staddr einnn dag ? torgi. Var ?ar fjglmenni mikit. ?arkenndi hann Klerk?n, er drepit haf?i f?stra hans, ??r?lf l?sarskegg. ?l?fr haf?i litla oxi ? hendi ok setti ? hgfu? Klerk?ni, sv? at st?? ? heila ni?ri, t?k ?egar ? hlaup heim til herbergis ok sag?i Sigur?i, fr?nda s?num, en Sigur?r kom ?l?fi ?egar ? herbergi dr?ttningar ok segir henni t??endi. Hon h?t All?g??. Sigur?r ba? hana hj?lpa sveininum. Hon svara?i ok leit ? sveininn, segir, at eigi m? drepa sv? fr??an svein, ba? kalla menn til s?n me? alv?pni.

? H?lmgar?i var sv? mikil fri?helgi, at ?at v?ru lgg, at drepa skyldi hvem, er mann drap ?d?m?an. ?eystisk allr l??r eptir si? ?eira ok lQgum ok leita?i eptir sveininum, hvar hann var kominn. ?? var sagt, at hann var ? gar?i dr?ttningar ok ?ar herr manns alv?pna?r. Var ?? sagt konungi. Gekk hann ?? til me? s?nu li?i ok vildi eigi, at ?eir ber?isk. Kom hann ?? gri?um ? ok ?v? n?st s?ttum. D?m?i konungr b?tr, en dr?ttning helt upp gjgldum. S??an var ?l?fr me? dr?ttningu, ok var hon allk?r til hans.

?at v?ru lQg ? Gar?ar?ki, at ?ar skyldu ekki vera konungbomir menn nema at ko-nungs r??i. ?? segir Sigur?r dr?ttningu, hverrar ?ttar ?l?fr var ok fyrir hverja s?k hann var ?ar kominn, at hann m?tti elcki vera heima ? s?nu landi fyrir ?fri?i, ba? hana ?etta r??a vi? konung. Hon ger?i sv?, ba? konung hj?lpa vi? konungssyni ?essum, sv? har?liga sem hann var leikinn, ok k?mu sv? fortglur hennar, at ko-nungr j?tti henni ?essu, t?k ?? ?l?f ? sitt vald ok helt hann vegliga, sv? sem konungssyni byrja?i at vera haldinn.

18 ?l?fr var n?u vetra, er hann kom ? Gar?ar?ki, en dval?isk ?ar me? Valdamar konungi a?ra n?u vetr. ?l?fr var allra manna fr??astr ok mestr, sterkastr ok um fram alia menn at ??r?ttum, ?? er fr? er sagt af Nor?mgnnum. (Bls. 231–232)

XXI. kap?tuli

6 ?l?fr Tryggvason var ?essar hr??ir allar ? Gar?ar?ki ok haf?i ?ar it mesta yfirl?t af Valdimar konungi ok k?rleik af dr?ttningu. Valdimarr konungr setti hann h?f?ingja yfir herli? ?at, er hann sendi til at verja land sitt. ?tti ?l?fr ?ar ngkkurar orrostur ok var? herstj?rnin vel ? hendi. Helt hann ?? sj?lfr sveit mikla hermanna me? s?num kostna?i, ?eim er konungr veitti honum. ?l?fr var grr ma?r vi? s?na menn. Var? hann af ?v? vins?ll. En var? ?at, sem optliga kann ver?a, ?ar er ?tlen-dir menn hefjask til r?kis e?a til sv? mikillar fr?g?ar, at ?at ver?i um fram innlenz-ka menn, at margir gfundu?u ?at, hversu lc?rr hann var konungi ok eigi s??r dr?ttningu. M?ltu menn ?at fyrir konungi, at hann skyldi varask at gera ?l?f eigi of st?ran – «fyrir ?v? at sl?ki ma?r er ??r h?ttastr, ef hann vill sik til ?ess lj? at gera y?r mein e?a y?ru r?ki, er sv? er b?inn at atgorvi ok vins?ld. Vitum v?r ok eigi, hvat ?au dmttning tala jafnan.»

?at var si?r mikill inna riku konunga, at dmttning skyldi eiga h?lfa hir?ina ok halda me? s?num kostna?i ok hafa ?ar til skatta ok skyldir, sv? sem ?yrfti. Var ?ar ok sv? me? Valdimar konungi, at dmttning haf?i eigi minni hir? en konungr, ok kepp?usk ?au mj?k um ?g?tismenn. Vildi hv?rt tveggja til sin hafa.

N? ger?isk sv?, at konungr festi tr?na? ? sl?kar r??ur, sem m?lt var fyrir honum, ok ger?isk hann ngkkut far ok styggr til ?l?fs. En er ?l?fr fann ?at, ?? segir hann dmttningu ok ?at me?, at hann f?stisk at fara ? Nor?rlgnd, ok segir, at fr?ndr hans hafa ?ar fyrr riki haft ok honum ?ykkir likast, at ?ar myni ?roski hans mestr ver?a. Dmttning bi?r hann vel fara, segir, at hann myni ?ar ggfugr ?ykkja, sem hann v?ri.

8 S??an b?r ?l?fr fer? s?na ok gekk ? skip ok helt sv? ?t ? haf?t ? Eystrasalt. En er hann sigldi austan, ?? kom hann vi? Borgundarh?lm ok veitti ?ar uppr?s ok her-ja?i, en landsmenn s?ttu ofan ok heldu orrostu vi? hann, ok fekk ?l?fr sigr ok her-fang mikit. (Bls. 251–252)

XXII. kap?tuli

9 ?l?fr l? vi? Borgundarh?lm ok fengu ?ar ve?r hvasst ok storm sj?var, ok megu ?eir ?ar eigi vi? festask ok sigla ?a?an su?r undir Vin?land ok f? ?ar hgfn g??a, fara ?ar allt me? fri?i ok dvgl?usk ?ar um hr??. B?rizl?fr h?t konungr ? Vin?landi. Hans d?tr v?ru ??r Geira, Gunnhildr ok ?stri?r. Geira konungsd?ttir haf?i ?ar vald ok r?ki, sem ?eir ?l?fr k?mu at landi. […] Ger?isk harm ?ar ?? forr??ama?r ?ess r?kis me? henni. Hallfro?r vandr??ask?ld getr ?ess ? dr?pu ?eiri, er harm orti um ?l?f konung:

Hilmir l?t at holmi

hr?sk?? ro?in bl??i

– hvat of dyl?i ?ess h?l?ar? —

h?r? ok austr ? G?r?um.

(Bls. 252–253)

XXXI. kap?tuli

12 ?l?fr Tryggvason, ?? er harm l? ? Syllingum, spur?i harm, at ?ar ? eyjunni var sp?ma?r ngkkurr, s? er sag?i fyrir ?or?na hluti, ok ??tti mgrgum mgnnum ?at mj?k eptir ganga. Ger?isk ?l?fi forvitni ? at reyna sp?d?m manns ?ess. Harm sendi ?ann af mgnnum s?num, er fr??astr var ok mestr, ok bj? harm sem vegligast ok ba? harm segja, at harm v?ri konungr, ?v? at ?l?fr var ?? fr?gr or?inn af ?v? um gll lgnd, at harm var fr??ari ok ggfugligri ok meiri en allir menn a?rir. En s??an er harm f?r ?r Gar?ar?ki, haf?i harm eigi meira af nafni s?nu en kalla?i sik ?la ok kvazk vera gerzkr. […] (Bls. 266–267)

XLIII. kap?tuli

14 Haraldr grenski var konungr ? Vestfold, sem fyrr er ritit. Hann fekk ?stu, d?ttur Gu?brands lc?lu. Eitt sumar, ?? er Haraldr grenski f?r ? Austrveg ? hema? at f? s?r fj?r, ?? kom harm ? Sv??j??. ?? var ?ar konungr ?l?fr s?nski. Hann var sonr Eir?ks konungs ins sigrs?la ok Sigr??ar, d?ttur Skgglar-T?sta. Var Sigr??r ?? ekkja ok ?tti mgrg b? ok st?r ? Sv??j??. En er hon spur?i, at ?ar var kominn vi? land skammt ? brot Haraldr grenski, f?stbr??ir hennar, ?? sendi hon menn til hans ok bau? honum til veizlu. […] F?r ?? Haraldr um haustit aptr til N?regs, var heima um vetrinn ok heldr ?k?tr. Eptir um sumarit for hann ? Austrveg me? li?i s?nu ok helt ?? til Sv??j??ar ok sendi or? Sigr??i dr?ttningu, ?au at hann vill f?nna hana. Hon rei? ofan ? fund hans, ok talask ?au vi?. […] Hann bj?sk at r??a upp ? land ok enn ? fund Sigr??ar dr?ttningar. Margir hans menn lgttu hann ?ess, en eigi at s??r f?r hann me? mikla sveit manna ok kom til ?ess b?jar, er dr?ttning r?? fyrir.

It sama kveld kom ?ar annarr konungr. S? h?t Vissavaldr austan ?r Gar?ar?ki. S? for at bi?ja hennar. ?eim var skipat konungum ? eina stofu mikla ok forna ok gllu li?i ?eira. Eptir ?v? var allr b?na?r stofunnar. En drykk skorti ?ar eigi um kveldit sv? ?fenginn, at allir v?ru fulldrukknir ok hgfu?ver?ir ok ?tver?ir sofnu?u. ?? l?t Sigr??r dr?ttning um n?ttina veita ?eim atggngu b??i me? eldi ok v?pnum. Brann ?ar stofan ok ?eir menn, sem inni v?ru, en ?eir v?ru drepnir, er ?t k?musk. Sigr??r sag?i ?at, at sv? skyldi hon lei?a sm?konungum at fara af g?rum lgndum til ?ess at bi?ja hennar. S??an var hon kgllu? Sigr??r in st?rr??a. ?ann vetr ??r var J?msv?kingaorrosta. (Bls. 287–289)

XLVI. kap?tuli

13 H?kon jarl f?r ngkkum pata af ?v?, at ma?r mun s? vera fyrir vestan haf, er ?li nefndisk, ok halda ?eir hann ?ar fyrir konung, en jarl gruna?i af fr?sggn ngkkurra manna, at vera myndi nQkkurr af konunga?tt norr?nni. Honum var sagt, at ?H kal-la?isk gerzkr at ?tt, en jarl haf?i ?at spurt, at Tryggvi ?l?fsson haf?i ?tt son ?ann, er farit haf?i austr ? Gar?ar?ki ok ?ar upp f?zk me? Valdimar konungi, ok h?t s? ?l?fr. Haf?i jarl ok mj?k at spurningum leitt um ?ann mann ok gruna?i, at s? inn sami myndi n? vera kominn ?ar ? Vestrlgndum.

Ma?r er nefndr ??rir klakka, vinr mikill H?konar jarls ok var lgngum ? v?king, en stundum ? kaupfer?um ok var v??a kunnigt fyrir. ?enna mann sendi H?kon jarl vestr um haf, ba? hann fara kaupfer? til Dyflinnar, sem ?? var mgrgum t?tt, ok skynja ?at, hverr ma?r ?li ?essi v?ri, en ef hann spyrr ?at til sanns, at ?ar v?ri ?l?fr Tryggvason e?a ngkkurr annarr af konungs?tt norr?nni, ?? skyldi ??rir коша vi? hann svikr??um ngkkurum, ef hann m?tti. (Bls. 291)

Lll. kap?tuli

16 Lo?inn er ma?r nefndr, v?kverskr, au?igr ok ?tta?r vel. Hann var optliga ? kaup-fer?um, en stundum ? herna?i. ?at var eitt sumar, at Lo?inn f?r kaupfer? ? Austrveg. ?tti hann einn skip ?at ok haf?i mikinn kaupeyri. Hann helt til Eistlands ok var ?ar ? kaupstefnu um sumarit. En ?? er marka?rinn st??, ?? var ?angat fluttr margs konar kaupskapr. ?ar kom man mart fait. ?ar s? Lo?inn konu ngkkura, er seld haf?i verit mansali. Ok er hann leit ? konuna, ?? kenndi hann, at ?ar var ?str??r Eir?ksd?ttir, er ?tt haf?i Tryggvi konungr, ok var ?? ?l?k ?v? sem fyrr, er hann s? hana. Hon var ?? fgl ok gmnnleit ok illa kl?dd. Hann gekk til hennar ok spur?i, hvat r??s hennar var. Hon segir: «?ungt er fr? ?v? at segja. Ek em seld mansali, en hingat hgf? til sglu.» S??an kgnnu?usk ?au vi?, ok vissi ?str??r skyn ? ho-num. Ba? hon s??an, ef hann vildi kaupa hana ok hafa heim me? s?r til fr?nda sinna. […] (Bls. 301–302)

XC. kap?tuli

17 Eir?kr jarl sigldi um haustit aptr til Sv??j??ar ok var ?ar vetr annan. En at v?ri bj? jarl her sinn ok sigldi s??an ? Austrveg. En ?? er hann kom ? r?ki Valdamars konungs, t?k hann at herja ok drepa mannf?lkit ok brenna allt ?ar, sem hann for, ok eyddi landit. Hann kom til Aldeigjuborgar ok settisk ?ar um, ?ar til er hann vann sta?inn, drap ?ar mart folk, en braut ok brenndi borgina alia, ok s??an for hann v??a herskildi um Gar?ar?ki. Sv? segir ? Bandadr?pu:

Oddhr??ar f?r ey?a,

?x hr?? at ?at s??an,

logf?gandi l?gis

land Valdamars brandi.

Aldeigju brauzt, ?gir,

oss numnask skil, gumna.

S? var? hildr me? h?l?um

h?r?. Komzk austr ? Gar?a.

Eir?kr jarl var ? ?essum hema?i gllum samt fimm sumur. En er hann kom ?r Gar?ar?ki, for hann herskildi um alia A?als?slu ok Eys?slu, ok ?ar t?k hann fj?rar v?kingaskei?r af Dgnum ok drap allt af. Sv? segir ? Bandadr?pu:

[…]

?ttu? hjaldr, ?ars h?l?ar,

hlunnviggs, ? b? runnu,

g?ti-Nj?r?r, vi? Gauta.

gunnbl??r, ok r??r s??an.

Herskildi f?r hildar,

hann ?verr?i fri? mgnnum,

?ss of allar S?slur.

jarl go?v?r?u hjarli. […]

(Bls. 339–341)