Текст
Публикуется по изданию: Morkinskinna / Finnur J?nsson (SUGNL. B. LIII). 1932. Bls. 1-284.
{Um ferdir Haralldz
Nv huilizt fyrst ath segia fra Magnuse konunge og skal fyrst segia fra ferdum Haralldz. ?at fyrst er tiltekr vm hann eptir fall Olafs konungs. ?tt Haralldz er su s?gd ath verid hafe at Haralldr harfagre atti son ?ann er kalladr var Sigurdr hrise. han var fadir Haldanar fodr Sigurdar syrs fodr Haralldz. ?esser langfedgar aller voru konungar aa Hringariki j Noregi. Sigurdr syr atte Astu dottr Gudbrandz er adr hafde atta Haralldr gr?nske. ?au attu.v. born edr fleire. var Gudraudr ellztr. ?a Haldan. ?ar n?st var Jngibiorg. ?a Gunnhildr. Haralldr var yngztur. Haralldr ?essi var styremadr skips ?ess er fyr var getid og var han nykomin ?r Austrvegi. […] (Bls. 56–57)
?essa frasogn visse Magnus konungr og adrir menn j Noregi. En hiedan fra er su frasogn um farar Haralldz er hann Haralldr sagde sialfr og ?eir menn er honum fylgdo. Sidan for Haralldr til Suid?iodar austr ok ?adan j Gardariki sem Boluerkr segir.
Milldingr strauk vm m?kis
munn er lezt af gumfne
hollz uant hrafn vm fylldan
hras ?aut vargr j asi.
en gramr ne ek freg fremra
folkherdir ?ier verda
austr varttu arid n?sta
aur?glyndr j G?rdum.
(Bls. 57–58)
?etta kuad ?iodolbr.
Austruindum ok
j onguan krok
uorad Lesum lettr
lid manna rettr.
Haralldr giordiz bratt landuarnarmadr med Jarizleifi konungi og tok af honum goda uirding og mikla s?md og mest fyrir sakir Olafs konungs brodr hans og ?o sialfs sins. hann finnr ?ar mikla s?md af konungenum vid vtlendann her er aa geck rikid. ?eir voru badir samt j hernade wm hrid og Eilifr jall. sem ?iodolbr segir.
Eitt hofduz at
Eilifr ?ar er sat
hof?ingiar.ij.
vm allt fylgtu ?eir.
(Bls. 58)
Og ?ui meire fr?gd vann hann j Austrveg sem hann hafde leingr verit. Jarizleifr konungr og Jngigerdr drottning attu sier dottr er Elisabeth uar nefnd. ?a kalla Nordmenn Ellesif. ?ar hefir Haralldr tilm?le at na ?ui rade og kuad ?eim kunnigt verit hafa sitt forellri dyrligra fr?nda er hann atte og sliktt af hans framku?md sem ?a mattu ?au nockut til uita og kallade eigi oru?nt ?ess ath enn m?tti uid aukaz hans framaverk. Konungr suarar. ?essa er vel leitad og j marga stade lizt mer fullbodit. og ?ath er likligt ath leingi mun aukazt hans framaverk so sem nu hefzt vpp. en at so bunu til g?fugs rads ?a erttu eigi til ferikr og landlaus madr at so faurno. en med ?ui ath ?in framku?md verdi slik sem eg v?nte ?a mun ?ier eigi vera fra visat aaleingdar. (Bls. 58–59)
Og eptir ?essa r?du giorizt hann ath fara ut j l?nd og visar so til j ku?de hans sem hann hafde farit med herin austr vm Vindland og so til Saxlandz og allt uestr j Frakland. sem Jllugi quad. […] ?adan for hann j Langbardaland og sidan til Romaborgar og eptir ?ath vt aa Pul og red sier far til skipa og for ?adan til Miklagardz aa konungs fund. sem Boluerkr segir. […] (Bls. 59)
Hier segir ?at at hann for herskipum til Miklagardz med myklu lide aa fund Gardzkonungs er hiet Mikael katalactus. ?a uar drottning j Myklagarde Zoe drottning hin rika. ?ar var vel fagnat Nordmonnum. Geek Haralldr ?egar med ?llu aa konungs mala og nefndizt hann sialfr Nordbrigt og var ?at eigi j uitordi al?ydu ath hann v?ri konungborinn helldr bad hann alla sina ?ui leyna ?uiat ?at er ath uidrsyn giort ef utlendir menn eru konunga synir. […] (Bls. 59–60)
Um for Nordbrigdz
[…] Nordbrigt dualdiz marga uetr j Affrika ok feck ?ar mikid gull og marga dyrgripe. en fe ?at allt sem hann feck og eigi ?urfti hann ath hafa til lidskostar sende hann med trunadarmonnum sinum nordr j Holmgard j ualld og g?zslu Jarizleifs konungs. Ogh drozt ?ar so mikid ogrynne fiar saman at eigi matte morkum telia. sem likligt ma ?ikia er hann heriade ?ann hlut heimsens er n?r var audgaztr at gulle og dyrgripum, so er ?o ath hann hefde eigi barizt uid bukalla ?uiat hann segir sialfr at han bardiz uid konungen sialfan j Affrika og feck sigr og eignazt uida uelldi hans. En ?ar eptir for hann heim j Miklagard med mikid ag?ti og er nu ?ar vm hrid. (Bls. 64)}
Iorsalafer? Harallz
[…] Oc a ?essi somo nott tecr Haralldr hollina er inni var Maria iungfrvva. oc hof?o ?eir hana brot me? ser. toco si?an.ii. galei?r oc rero vt iS?vi?ar svnd. en ?ar voro iarnfestar ifir svndit. Oc ?a melti Haralldr. Nv scolo menn scipaz til ara ahvaritve?io galei?inni. en allir ?eir menn er eigi ?arf til ro?rarins. ?a scal hve? taca hu?fat i fa?m ser e. annan hofga oc hlapa aptr iscipin. oc vita ef avpp vili ganga fram afestarnar. Oc nv gera ?eir sva oc renna scipin a vpp. oc ?egar er ?a festi oc scri?inn toc af. ?a melti Haralldr. Nv scolo allir menn hWpa fram iscipin ochava enn me? sama hetti ifangi ser. oc nu vi? ?etta brag?. steypiz sv galei?in af fram iarnfestonom er Haralldr sialfr var a. en hin rei? afestonom oc gecc isvndr. oc tyndiz af ?eiri ?ar isvndino mioc mart manna. en svmir voro tecnir af cafi. en vi? ?etta comz Haralldr abrot af Miclagar?i. oc for sva si?an inn i Svartahaf. oc a?r en hann sigldi ihafit setti hann ivngfrv Ma?io aland vpp oc fecc henne gott foroneyti aptr til Miclagar?s. […] Si?an sciliaz ?a oc siglir Haralldr nor?r ifir hafit. oc ?a?an fe? hann um astrriki til Holmgar?s. (Bls. 84–85)
oc i?esom fer?om orti Haralldr gamans visor. oc ero xvi. oc eitt ni?rlag at flestom. ?o ero her far ritnar. ?esi er ein.
[2]1 Snei? fyr Sikiley vi?a
sv? varum ?a prv?ir
brvnn screi? vel til vanar
vengis hiortr vnd drengiom;
v?tti ec mi?r at motti
myni enn ?inig nenna.
?o letr ger?r iGor?om
gollhrings vi? mer scolla.
?eso vicr hann til Elisabeth d. Iarizleifs konvngs er hann haf?i be?it sem fy? var s. oc ?esa q. hann.
[1] Fvndr var ?ess at ?r?ndir
?eir hof?o li? meira
var? sv er ver of gi?r?vm
vitz errilig sne?a.
scil?vmc vngr vi? vngan
allvalld i styr fallinn.
?o letr.
[3] Senn iosom ver svanni
sextan ?a er brim vexti
dreif ahla?na hvfa
hvm ifiorvm rvmvm;
vetti ec mi?r at motti
myni enn ?inig nenna
?. l. ger.
[4] I?rottir cann ec atta
ygs fet ec li? at smi?a
f?r em ec hvast a hesti
hefi ec svnd nvmit stvndvm;
scri?a kann ec asci?om
scyt ec oc r?g sva at nytir
hvartve?ia kann ec hy?ia
harpslott oc brag?atto.
[6] F?ddr var ec ?ars alma
Vpplendingar bendo
nv let ec vi? scer scolla
scei?r bvmonnom lei?ar;
vitt hefi ec sizt yttom
eygar? scotit bar?i.
?. l.
[5] Oss mvnat eckia kenna
vng ne m?r at v?rim
?ar er ger?vm svip sver?a
si? iborg vm morgon;
rvddvmc vm me? oddi
ero merki ?ar verka.
?o letr g. iG.
g. vi? mer s.
(Bls. 85–86)
1 Цифры от 1 до 6 в квадратных скобках перед висами конунга Харальда здесь и ниже (в тексте и в переводе) в мотиве 6.2 соответствуют нумерации «Gamanv?sur» в кн.: Gade 2009. P. 35–41.
Nv c?mr Haralldr iHolmgar? afvnd I. konvngs oc fecc ?ar go?an fagna?. oc toc ?a isitt valld ?at et micla gull er hann haf?i ?angat sent fire ser vtan af Griclandi. vecr nv bonorz malit vi? konvng. letzc nv aflat hafa fiarins. oc ?o nocko?ar s?m?ar fyr storvirkia sacir. konvngr veitir ?a svor at hann letzc nv ecki mvndo draga ?at mal lengr fire honom. oc letzc nv mvndo gora ?at eptir hans vilia. (Bls. 86–87)
Oc nv gipti Iarizleifr konvngr Haralldi d. s. Elisabeth. en Nor?menn collo?o hana Ellisif sem Stvfr s.
Meg? gat a?lingr eiga
ognar milldr ?a er villdi
gullz toc Gata spialli
gnott oc bragnings dottor.
(Bls. 87)
Oc at vari byriar Haralldr fer? sina astan. oc segir Iarizleifi konvngi at hann mon vilia hitta M. konvng frenda sinn. ef hann villdi nacqvat riki mi?la honom. ?ar sem hann re?r fyr.ii. konvngirikiom. oc calla?i honom ?at vel sama at gora som? sva nanom frendom sinom. Konvngr ba? hann oc sva drotning at hann scyldi fyr hvetvetna fram ?yrmaz vi? M. konvng. oc leto ser vndir ?vi mest ?iccia at hann veri honom sem trvastr oc trastastr me? sinni vizco oc styrcleic. F?r Haralldr nv astan fra Holmgar?i. oc haf?i eitt scip til Svi?io?ar sem Valgar?r s. Scavzto vnd farm enn frizta
………beiti.
far?ir gvll or Gor?om
grvnlast Haralldr astan;
styr?ir hvatt ihor?o
hvgdy?r jofvr gly?vi
………snedrif letti
Sigtvn en scip hnig?i.
(Bls. 87–88)
?ar finnaz ?eir Haralldr oc Sveinn i. er hann haf?i flyit vr Danmorc fyr M. w konvngi. oc beiddi Sveinn at ?eir scyldi binda saman lag sitt vm vandre?i ?a er ?eir voro ba?ir ettbornir mioc til rikia ?eira er M. konvngr sat ifir. oc tal?i til magsem?ir vi? Haralld. Sveini var frendsemi vid Ellisif cono Harallz d. I. konvngs oc Ingiger?ar d. O. systir O. var Astri?r mo?ir Sveins. ?viat Sigri?r en sto?a?a var Mo?ir ?eira be?ia O. konvngs oc Astri?ar. oc slica lvti telr Sveinn til vi? Haralld. En hann svara?i a?a lei?. at hann letzc eigi vilia synia Sveini sinnar vinatto en ?o qvazc hann fy? villdo hitta frenda sinn M. konvng en ovingaz vi? hann e. hylla sic fiandmonnom hans. oc fer nv Haralldr til Danmercr sem her s. […] (Bls. 88)
Fra greinum konvnga
[…] Sveinn gerzci het ma?r. hann com iland me? Haralldi oc haf?i ?egit af honom nocqvot len. var hann oc bvinn til slics sem Haralldr villdi gera lata. hann var mikill fire ser. Nv sendir Haralldr konvngr Svein a Vpplond me?.xii. mann. ?eir hof?o allir svort kle?i. oc letoz vera mvnkar. como snimma vm morgon ab? ?randar. […] (Bls. 104)
Fra ?vi er A?vn enn vestfir?zki for?i Sveini konvngi biarndyri
[…] Einn dag er alei? gec S. k. ofan a bry?ior oc voro men ?a at at bua scip til ymisa landa i astrveg ?. Saxland. t. Svi?iodar ?. Noregs. […] (Bls. 185)
Tilgangr vm vestrfer? Harallz konvngs
[…] Haralldr konvngr siglir fyrst vestr til Orcneyia. oc hefir ?a?an li? af sonom ?orfinnz i. P?li oc Erlendi. oc ?ar let hann eptir ?oro cono sina. oc Mario d. sina. […] (Bls. 266)
Svicre?i vi? Haralld konvng
[…] ?a haf?i Haralldr konvngr heitit honom Mario d. sina er ?eir k?
mi aptr. […] (Bls. 271)
Vestanfor Olafs Harallz s.
[…] ?at segia menn at ?ann sama dag er Haralldr konvngr fell. ?a anda?iz Maria d. hans vestr ?Orcneyiom. oc mela menn at ?a hafi eins mannz fior haft be?i. hon var oc allra qve?a vitrost oc fri?vst syndvm oc vinhollost. […] (Bls. 282)